قلم در خدمت مسجد
قدرت رسانه (11) به نقل از صبح صبا ....... اقدم (aghdam@chmail.ir)
فرهنگ هر جامعه ای متأثر از فولکلور و عرف محلی و ملی است اما در دنیای حاضر این فرهنگ به دلایل مختلف، قابل بحث و قابل بسط شده و دچار تغییرات غریب و بزرگی شده است. این تغییرات چالش برانگیز از سویی ناشی از استحاله و خودباختگی است و از سویی دیگر منتج از قدرت تبلیغات و نفوذ فکری دیگران با استفاده از ابزار رسانه. یکی از این صدها تغییر و تأثیر، فرهنگ حاکم بر مسجد است.
فرهنگ و روند مثبت:
** زمانی در همین شهر در مسجدها، زیر سیگاری حضوری ثابت و جاافتاده داشت. سیگار کشیدن در مسجد و در حین تلاوت قرآن یا سخنرانی واعظ، امر رایج و عرفی بود. تغییر هر عرف و فرهنگی، همت عمومی و عزم مسئولانه می طلبد که در این مورد با یک همت و درک عمومی رفع شد.
** توزیع خیرات نظیر خرما و حلوا و چای و ... در داخل مسجد، فرهنگی جا افتاده است که اکثریت نظر مساعدی در این مورد ندارند اما تغییر در آن را نیز چالش برانگیز می دانند و به بیان عامیانه تر، نگران بازخورد مردم هستند. اکنون برخی صاحبان مجالس پیشقدم شده و فکر و چاره جدیدی ارائه کرده اند: قرار دادن خیرات روی میز در درب ورودی بصورت سلف سرویس. اقدامی که بعنوان یک حرکت خودجوش مثبت توسط خود مردم شروع شد که هم محترمانه است و هم منافی حرمت مسجد نیست و هم خدشه ای در نظم مسجد ایجاد نمی کند.
** استفاده از لیوان کاغذی یکبار مصرف در ابتدا با واکنش منفی روبرو شد اما بتدریج جنبه های مثبت آن معلوم شده و بسرعت فراگیر شد. طبیعی است که هر تغییر و نوآوری با واکنش ها و مقاومت هایی روبرو شود اما با دیدن مزایای یک تغییر، همان مخالفین، خود تبدیل به مجریان تغییر خواهند شد و بدعت متفاوت تبدیل می شود به سنت مقبول.
** چاپ انبوه اعلامیه و نصب آنها بر در و دیوار شهر جلوه ای ناخوشایند داشت که بتدریج به تابلوهای تسلیت مراکز خیریه بدل گشته و حرکتی مثبت و شایسته است. هرچند تغییر جدیدتری می طلبد تا انبوه تابلوها نیز ساماندهی شود.
اما هنوز هستند مشکلات و فرهنگ های دیگری که نیازمند اصلاح و تغییر باشند:
» قاریان قرآن در مجالس ختم اصرار دارند که سیستم صوتی در بالاترین درجه باشد و این مطلوب و خوشایند گوش مراجعین نیست چراکه یا اسباب اذیت است یا موجب ترک سریع مجلس. قرآن دلنشین و روحبخش است و نباید آن را با میزان صدای ناخوشایند بلندگو لوث نمود.
» هنگام تلاوت قرآن بواسطه ورود یک مقام مسئول، گاه دیده شده که قاری قرآن، تلاوت را قطع کرده تا به ایشان ادای احترام کرده و خوشامدگویی نماید یا حتی اعلام ورود و خروج نماید! چنین کارهایی هرگز در شأن مجلس قرآن و مسجد و حرمت تلاوت نیست. شایسته است بدانیم و باورکنیم که افراد در هر درجه ای، دون قرآن و مسجد هستند.
» هنگام شروع سخنرانی منبر پایان مجالس ترحیم، پخش احسانات و نیز توزیع قرآن قطع می شود. ابهام موجود این است که اگر این امر، به احترام منبر است پس چرا هنگام تلاوت قرآن توسط مداح، این امر رعایت نمی شود؟ پخش احسان هنگام تلاوت قرآن بی احترامی نیست اما هنگام، وعظ بی احترامی است؟ جایگاه قرآن و جایگاه وعظ چگونه است؟ ابهام دیگر اینکه چرا هنگام منبر توزیع قرآن برای قرائت توسط حاضران قطع می شود؟ آیا نه اینکه تمام این مراسم و برنامه ها برای اهدای بهترین احسان یعنی قرآن برای مرحوم است و قرائت قرآن منافاتی با سخنرانی منبر ندارد و ضرورتی برای جمع آوری قرآن هنگام منبر نیست؟
» متأسفانه تعداد حاضرانی که با قرائت قرآن در مجالس ختم احسان شایسته ای به مرحوم هدیه می نمایند کم است و حاضران یا مشغول صحبت هستند یا دقایق را به سکوت سپری می کنند. تغییر مثبت و اندیشه ای نو می طلبد تا دقایق حضورمان در مجلس ختم، مفید و خداپسندانه باشد. مثلاً می شود تقسیمات سی جزء قرآن را به 2-3 صفحه کاهش داد تا فرصت و رغبت بیشتری برای قرائت بخواهد. یا مثلاً میزهایی برای قرآن در جاهای مختلف (بخصوص در درب ورودی) قرار داده شود تا دسترسی و سهولت قرائت میسر گردد. یا مثلاً . . .
نشریه صبح صبا و سایت خبری مهرصبا با افتخار آماده اند تا هرگونه اندیشه و سنت مثبت و خداپسندانه را جهت فرهنگ سازی و اطلاع رسانی همگانی و بسط فرهنگی در جامعه، پخش و نشر نمایند. پس یا علی/
