برداشت بی رویه شن و ماسه از رودخانه قوری چای و تخلیه پشت سرند در محل گودبردای شده و فاجعه زیست محیطی رودخانه قوری چای

بهره برداری بی رویه شن و ماسه از بستر رودخانه ها موجب ایجاد انواع تغییرات به ویژه تغییرات زیست محیطی شده و میزان مواد برداشتی در محل استخراج بیشتر از مقداری است که رودخانه ها قادر به رسوبگذاری و ترمیم ذخیره شن و ماسه خود باشند.کاهش در ذخیره و موجودی شن و ماسه در اثر بهره برداری بی رویه منجر به پائین افتادن بستر رودخانه و خط داغ آب و بزرگ شدن تدریجی محل برداشت شن و ماسه در اثر حفاری و گودبرداری شده و در طول زمان باعث انحراف بیش از حد مسیر آب می شود.

میزان  مواد برداشت شده در محل استخراج معمولا بسیار زیادتر از مقداری است که رودخانه قادر به رسوبگذاری و ترمیم ذخیره شن و ماسه بستر خود می باشد. از این رو کاهش در ذخیره و موجودی شن و ماسه در اثر بهره برداری بی رویه منجر به پایین افتادن بستر رودخانه و خط داغ آب می شود. خط داغ آب با افزایش نسبت بین حجم استخراج شن و ماسه و رسوبگذاری افزایش پیدا می کند.و به عبارت دیگر بیشتر پایینتر می افتد. در بیشتر موارد محل برداشت شن و ماسه در اثر حفاری و گودبرداری با گذشت زمان بزرگتر می شود و در نتیجه مسیر آب بیش از حد بزرگتر می شود..

براساس ضوابط و نظارت فنی بر بهره برداری از معادن شن و ماسه مصوب 4/8/82 و اصلاحی مورخه 31/3/83

1-صدور اجازه بهره برداری یا واگذاری بهره برداری از شن و ماسه بستر و حریم رودخانه ها بعد از شعاع 500 متری از بالادست و یک کیلومتر پائین دست پل ها ، انهار و مسیل ها با اجازه و موافقت قبلی وزارت نیرو می باشد .

2 وزارت نیرو موظف است هر 5 سال یکبار مطالعات شناسائی محدوده های مجاز جهت برداشت مصالح رودخانه ای را انجام دهد و با رعایت ضوابط و محاسبات فنی که با هماهنگی با سازمان محیط زیست تهیه خواهد شد به تناسب نیازهای شن و ماسه هر استان و امکانات موجود با درخواست های استانداری ها و فرمانداری ها موافقت نمایند.از مسئولین محترم استدعا دارد مفاد ماده 48 قانون توزیع عادلانه و آئین نامه های اجرائی آن و تبصره 66 قانون بودجه سال 66 کل کشور و ماده 4 قانون معادن و بخشنامه های صادره وزارت محترم نیرو را در این خصوص مطالعه فرمایند.

کشاورزان حاشیه رودخانه قوری چای بارها تقاضای توجه به مقررات و قانون را داشته اند زیرا در اثر برداشت بی رویه شن و ماسه از بستر رودخانه قوری چای در حد فاصل دو پل و در مجاورت املاک و اعیانیها . آبدهی چاههای نیمه عمیق کشاورزان به خطر افتاده و کاهش آبدهی شدید در کلیه چاههای منطقه حادث شده که امکان تجدید حیات چاههای فوق غیر ممکن است ، رودخانه قوری چای میانه قرن های متمادی نقش کلیدی در تغذیه منابع آبهای زیرزمینی منطقه ایفا می کرد درصورتیکه در شرایط فعلی رودخانه مذکور عملاً ماهیت خود را از دست داده و دیگر آن پتانسیل خود را در خصوص تغذیه منابع آبهای زیرزمینی از دست داده است یعنی این پتانسیل را اداره محترم امور آب از طبیعت سلب کرده است. تمامی انهار اراضی فوق از بین رفته و دیگر امکان احیاء مجدد انهار مزبور میسر نمی باشد .اداره محترم امور آب شهرستان میانه در عرض چند سال اخیر و در حال حاضر حد فاصل دو پل موجود که دقیقاً طبق ضوابط قانونی منطقه ای ممنوعه محسوب می شود قسمت عمده مصالح آن را تا رسیدن به سنگ کف بستر رودخانه توسط طرف قرار داد اداره محترم امور آب برداشت نموده (عمق متوسط برداشت مصالح بیش از 6 متر می باشد)

با این اقدام غیر قانونی ، حیات رودخانه قوری چای را با مشکل جدی مواجه ساخته ، اگر چنانچه ذره ای در شهرستان مسئولین ذیربط به عواقب و تبعات ناگوار این اقدامات غیر معقول توجه می کردند چنین اتفاقی نمی افتاد «قاعده لاضرر نیز چنین اجازه ای را نمی دهد»

در محدوده فوق تاسیسات زیر بنائی خصوصی و دولتی به ارزش میلیاردها تومان به خطر افتاده و خسارت دیده (چاههای نیمه عمیق، قنوات ، انهار ، پل ها و غیره ....) که امکان جبران این ضایعه به هیچ وجه میسر نمی باشد و این در شرایطی اتفاق افتاده که در نزدیکی و مجاورت کارخانه های شن و ماسه شوئی معادن متعدد شن و ماسه کوهی و با کیفیت قابل قبول وجود دارد و حجم ذخایر این معادن بیش از دهها میلیون تن برآورد میگردد.