جایگاه نماز در عزاداری حسینی و وظایف ما در برابر انحرافات

                                           نماز ظهر عاشورا

مقام معظم رهبری(دامت برکاته)فرمود:
 امروز حسین بن علی(ع) می تواند دنیا را نجات بدهد،به شرط آنکه چهره او را با تحریف مغشوش نکنند.نگذارید مفاهیم تحریک آمیز،کارهای تحریف آمیز و غلط،چشم ها و دل را از چهره مبارک و منور حسین بن علی (ع)منصرف کند،با تحریف بایستی مقابله کنید.


با اندکی تأمل به فلسفه عزاداری حسینی که همان  زنده نگه داشتن اسلام و مکتب اهل بیت( ع) است متوجه می شویم که در اثر ورود آسیب‌ها، آفات و تحریفات این هدف و فلسفه اصلی تا حدودی فراموش گشته و اهداف کاذب دیگری جایگزین آن شده است.من در این مقاله سعی دارم نمونه ای از این انحرافات را متذکر شوم تا بلکه توجه مسئولین امر جلب شده و برای مقابله با آن اقدامی بکنند.

عزاداری  و برپایی مجالس اباعبدالله الحسین(ع) همواره از سوی همه بزرگان و ائمه معصومین تأکید وسفارش شده و این مجالس برکات بسیاری دارند و باید هر سال پرشور تر و باشکوه تر برگزار شود.اما در طول سالیان ،برخی تحریفات و انحرافات باعث فراموشی فلسفه قیام امام حسین (ع) شده است ،که در نتیجه  شاهد انحراف از مسیر اصلی قیام امام حسین (ع)بوده ایم.
 عزاداری و سوگواری برای سیدالشهدا هر چند عمل بسیار پسندیده ومهمی است اما در نهایت از لحاظ درجه شرعی یک عمل مستحب است و حداکثر می توان گفت مستحب موکد، ولی متأسفانه گاهی شاهد هستیم که برخی واجبات دین فدای این عمل مستحب گردیده که نمود اصلی انحراف از مسیر قیام عاشوراست.
یکی از واجبات مهم  دین اسلام که سفارش بسیار بدان شده و به فرموده پیامبر ستون دین است نماز می باشد،اما آیا جایگاه و اهمیت نماز در این مراسمات رعایت می شود؟
برای مثال یک نمونه عینی از این انحرافات که در شهر خودمان همه ساله در روز عاشورا اتفاق می افتد اشاره می کنم.
به خوبی می دانیم که روز عاشورا و لحظه به لحظه آن به منزله کلاس درسی است که استادش امام حسین (ع) می باشد،یکی از درسهای مهم روز عاشورا که توسط امام حسین (ع)تبیین شد جایگاه و اهمیت نماز می باشد. وقتی که ساعت نماز فرا می رسد امام در حالی که بسیاری از یارانش به شهادت رسیده بود و دشمن از هر طرف ایشان را محاصره کرده بود دستور توقف جنگ برای ادای فریضه نماز را می دهد.درس دوم امام در مورد نماز اهمیت نماز جماعت می باشد که امام دستور میدهند بیرون از خیمه ها و به جماعت نماز اقامه گردد هر چند که لشکریان عمر سعد بارها امام و اصحابش را هدف تیرها قرار دادند در حالی که دو تن از یاران امام در حال نماز به شهادت رسید ولی امام و اصحابش نماز خود را کامل اقامه کردند.
حال سئوال من این است آیا می شود به بهانه عزاداری برای امام حسین(ع)نماز را سبک شمرد؟
پس چرا ما همه ساله در میانه در روز عاشورا شاهد هستیم که در نقاط مختلف شهر مراسم شبیه خوانی یا همان تعزیه برگزار می شود و اثری از نماز در آن دیده نمی شود؟
مگر نه اینکه یکی از وقایع مهم روز عاشورا نماز ظهر عاشورا می باشد؟
بانیان و برگزار کنندگان مراسم حداقل ساعتی برای اقامه نماز مجلس خود را تعطیل نمی کنند و آن را تا نزدیکی غروب هم ادامه می دهند و لااقل در قالب نمایش هم نماز را به تصویر نمی کشند.
آیا منکری بزرگتر از این  وجود دارد که واجبی را فدای مستحبی کرد؟هر چند این کار برگزار کنندگان مراسم به نوعی ابراز ارادت به امام حسین (ع) محسوب می شود ولی از نظر من بزرگترین خیانت به آرمان حسینی است.

 من در ادامه به نقش علما و روحانیون و مسئولین هیئات ها و بانیان مجالس و عموم مردم برای مقابله با این آفتها اشاره می کنم.

علما و روحانیون

اینان حافظان دین و پاسداران مکتبند و نقش نگهبانان دین را ایفا می‌کنند.در هنگام ظهور بدعت، تحریف و خرافه، این عالمان و مراجع دینی هستند که باید علم خود را آشکار کنند و حقایق را بدون پرده به مردم بگویند (ولو مردم خوششان نیاید و احیاناً به مخالفت هم برخیزند) وظیفه علماست که با اکاذیب مبارزه کنند و مشت دروغ‌گویان و دجالان را برای مردم رو کنند و از این حیث مسئولیت آنان به مراتب بیشتر از بقیه است.

رسول گرامی اسلام از باب اتمام حجت بر تمام عالمان و دانایان امتش، از آنها خواسته که در برابر تحریفات و بدعت‌ها موضع بگیرند وگرنه مورد لعن و نفرین خداوند قرار خواهند گرفت. "زمانی که در امتم بدعت‌ها هویدا گشت بر عالم است که علم خویش را آشکار کند، پس هر کس (چنین) نکند لعنت خدا براو باد".

پس وظیفه و رسالت علماء در قبال عزاداری سید الشهداء روشن است آنها نقش نگهبان و ناظر را دارند که به محض ورود آفت یا تحریف بایستی فوراً هشدار دهند و بدون هیچ ترس و هراسی حقیقت را برای مردم افشاء کنند و مسامحه در این امر به هیچ وجه روا نیست؛ زیرا مسامحه در امور مهمی همچون عزاداری امام حسین عواقب خطرناکی را به دنبال خواهد داشت واز اثرات و فواید آن خواهد کاست تا جایی که به یک عادت تبدیل می‌شود. و این همان چیزی است که دشمنان دنبال می‌کنند.

مبلغان مجالس حسینی باید از ذکر مطالب تکراری و بیهوده و نیز مطالبی که سند و مدرک معتبر ندارد به شدت پرهیز کنند چرا که عزاداران امروزی، همان مردم بی سواد دیروزی نیستند. امروز به برکت نعمت حکومت اسلامی، مردم از سطح تحصیلات  نسبتاً بالایی برخوردارند و در هر مجلسی افراد تحصیل کرده و مخصوصاً جوانانی هستند که نسبت به این مسائل حساس هستند و هر مطلبی را نمی‌پذیرند فلذا بایستی سطح گفتار و سخنرانی‌های مبلغین با توجه به نیازهای موجود فراتر از حد کنونی برود؛ چرا که بسیاری از مبلغین اعزامی ما که فقط چند سالی را در حوزه گذرانده‌اند، توانایی القاء مطالب  جدید را در قالب سخنرانی‌های خود ندارند. فلذا بسیاری از مشکلات عزاداری‌ها از همین جا ناشی شده است.

مسئولین هیئات ها و بانیان مجالس حسینی

این گروه از خادمان حسینی باید مجالس خود را برپایه شناخت عمیق و صحیح برگزار نمایند و با رعایت شرایط و آداب انجام این کار دقیق و ظریف بپردازند. زیرا اگر بانیان و عوامل اجرایی، به هدف و حدود عزاداری و ظرافت‌های مخصوص آن جاهل باشند، و رعایت حدود نکنند نمی‌توانند نتیجه‌ی درخوری از مجالس خود بگیرند. آری، یکی از دلایل مهمی که مبلغان فرهنگ عاشورا به طور کامل نتوانسته‌اند نقش خود را ایفا کنند و آموزه‌های اصلاحی و احیاگرانه قیام عاشورا را بازتاب دهند، همین موضوع است.

بانیان مجالس حسینی به منظور بالا بردن میزان اثر بخشی مجالس و بهره‌وری بیشتر از نعمت عزاداری و نیز جلوگیری از ورود هر گونه آفت و آسیب‌، بایستی برخی مسائل را رعایت کنند از جمله: رعایت اخلاص در عمل و پرهیز جدی از چشم و همچشمی و ریا و خود نمایی؛ که آفت هر عمل عبادی است؛ زیرا عزاداری عبادت است و قوام عبادت به خلوص نیت است و بدون نیت خالصانه این فعالیت‌ها ثمر چندانی برای انجام دهندگان آنها نخواهد داشت. و دیگر این که تلاش کنند عمل خود را از هر جهت صحیح انجام دهند و بیش از آن که به زرق و برق و تدارکات مادی مجالس و جنبه‌های ظاهری آن بیندیشند؛ به محتوا و کیفیت آن فکر کنند ودر انتخاب سخنران و ذاکران نکونام دقت داشته باشد تا ضایع کننده اوقات و نیروهای مالی و انسانی نشوند از گویندگانی دعوت کنند که از مراتب علم و فضل و پارسایی برخوردار و پایبند به اصول اخلاقی باشند و بتوانند معارف و احکام اسلام و اهداف والای حسینی را به خوبی تبیین کنند. به هر کسی اجازه مداحی ندهند و به فرموده عالم ربانی آیت الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی: کسی را برای خواندن مصیبت دعوت کنند که با تقوا و در خواندن مصیبت راست گو باشد.

مسئول هیئات بایستی به شدت از مداح محوری و اکتفا به مداحی صرف بپرهیزند چرا که مداحی‌های امروز فقط بیان احساسات است و از طرفی دین ما که فقط احساسات نیست پس باید در مجالس عزاداری حتماً سخنران باشد و احکام و مسائل مربوط به دین و زندگی مردم و وقایع عاشورا بیان شود وگرنه با مداحی صرف هیچ امیدی نمی‌توان به این مجالس داشت.

پس مداح محوری ممنوع و بلکه مداحی باید در سایه مجلس وعظ و اندرز و ... باشد.

از دیگر نکات ضروری این است که مسؤل هیئات باید مجالس را در ساعت مقرر و مناسب برگزار کنند و از طولانی کردن مجالس و سلب آرامش همسایگان به شدت پرهیز کنند. و نکته مهم دیگر آن که بانیان مجالس عزاداری باید به نظرات و هشدارهای مراجع عظام تقلید توجه کافی را بنمایند.

 عموم مردم عزادار

توده‌ی مردم هم در قبال مجالس عزادری مسئولیت دارند که در هر مجلسی حاضر نشوند. امروز خیلی‌ها که به اسم امام حسین مجالس عزا بر پا می کنند به دنبال سود جویی خود هستند. بسیاری به همین اسم، این مجالس با برکت را تبدیل به مجالسی نموده‌اند که جز لهو و لعب چیزی از آنها عاید مردم نمی‌شود. اگر مردم دیدند که در مجلسی که به نام امام حسین  و عزاداری ایشان برپا شده منکرات صورت می‌گیرد مثلاً مطالب بی پایه و اساس گفته می‌شود، یا برخی حرکات نادرست و غیر منطقی (مثال اعمال خرافی) انجام می‌پذیرد بر آنها واجب است که امر به معروف و نهی از منکر کنند و باید با دوری از این مجالس، باعث بی رونقی و تعطیلی آنها بشوند.